کد مطلب:27867 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:130

احادیث علم












چنان كه اشاره كردیم، پیامبرصلی الله علیه وآله افزون بر زعامت سیاسی، مرجعیّت فكری امّت را نیز به عهده دارد. بدیهی است كه امّت، در گذرگاه زندگانی، با ده ها گره فكری، فردی و اجتماعی رو به رو می شود. چه كسی باید این گره ها را بگشاید و ناپیداها را در برابر دید جامعه بنهد؟ چه كسی باید آیات الهی را تفسیر كند و آموزه های دین را بدانان بنمایانَد؟ پیامبر خدا كه آیینش را جاودانه شمرده است، مرجعیّت فكری و علمی فردای امّت را در روزی كه خود در میان امّت نیست، به چه كسی وا نهاده است؟

احادیث نبوی بسیاری كه در منابع كهن پراكنده اند و از جمله، حدیث شكوهمند:«من شهر دانشم و علی، دروازه آن»، نشانگر این است كه پیامبر خدا، این جایگاه بلند را برای علی علیه السلام رقم زده است.

افزون بر این كه علی علیه السلام خود، جوشش شگفتی از درون برای دریافتن و فراگرفتن داشت، پیامبرصلی الله علیه وآله نیز علاقه شگرفی به آكنده ساختن جان وی از حقایق ربّانی داشت. پیامبرصلی الله علیه وآله با جمله:«من شهر دانشم و علی، دروازه آن. پس، هر كس قصد ورود به شهر را دارد، از دروازه اش بیاید»، نشان داد كه دانش راستین در علی علیه السلام است و نه جز او.[1].

پیامبرصلی الله علیه وآله در آخرین لحظات عمرش، علی علیه السلام را فرا می خوانَد و اسرار دانش خویش را به آن بزرگوار می نمایانَد. پس از آن است كه علی علیه السلام می فرماید:

با من از هزار بابْ سخن گفت كه هر یك، هزار باب بر من گشود.[2].

و این چنین است كه پیامبر خدا فریاد می زند:

من خانه حكمتم و علی، درِ آن.[3].

علی علیه السلام است آن تنها كسی كه در معبر تاریخ توانست بگوید:«از من بپرسید، پیش از آن كه مرا نیابید»[4] و علی علیه السلام است كه اصحاب، بر سرِ بی مانندی او در دانش، اختلافی ندارند[5] و خود می فرماید:

به خدا سوگند، آیه ای نازل نشد، جز آن كه دانستم درباره چه و در كجا و برای چه كسی نازل شده است. پروردگارم به من قلبی خردمند و زبانی گشاده بخشیده است.[6].

و چه بلند است كلام امام حسن علیه السلام كه پس از شهادت مولاعلیه السلام فرمود:

دیروز، مردی از شما جدا شد كه نه پیشینیان به علم او رسیدند و نه پسینیان به علم او خواهند رسید.[7].

اینها و جز اینها - كه بسیارند - همگی نشانگر آن اند كه پیامبر خدا، با این تأكیدها و ترغیب ها، عملاً مرجع فكری آینده امّت و جایگاه جوشش دانش دین را نشان داده است، چنان كه صحابه نیز به پیروی از ایشان، به آن، اقرار نموده اند.[8].









    1. ر. ك:ج 10، ص 19 (اهتمام فراوان پیامبر به آموزش علی). نیز، ر. ك:نفحات الأزهار:ج 10 و 11 و 12.
    2. ج 10، ص 24 (هزار باب دانش به او آموخت).
    3. ج 10، ص 35 (دروازه حكمت پیامبر).
    4. ج 10، ص 331 (پیش از آن كه مرا از دست بدهید، از من پرسید).
    5. ج 10، ص 41 (دانشورترین امّت).
    6. ج 10، ص 55 (قرآن شناسی).
    7. ج 10، ص 42، ح 4913.
    8. ج 10، ص 41 (دانشورترین امّت).